Máu được sản sinh chủ yếu ở tủy xương của bé, những năm đầu chỉ số huyết học của bé biến động nhiều do phát triển nhanh .Thiếu máu được coi là giảm khối hồng cầu hay lượng hemoblobin dưới giới hạn bình thường, điều này có thể thấy tren xét nghiệm máu của bé.
Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu máu ở bé cũng như người lớn : Thiếu yếu tố tạo máu ( thiếu săt, thiếu folat, thiếu đống, thiếu vitaminC, thiếu B6…Do xuy tủy xương , do bệnh lý màng hồng cầu, tan máu hoặc chảy máu Nhưng ở đây mình chỉ nói về thiếu máu do thiếu sắt vì cái này các mẹ có thể tự cải thiện cho bé được bằng chế phẩm hoặc ăn uống.
Thiếu sắt là loại thiếu dinh dưỡng phổ biến ở trẻ em , rất cao ở trẻ nhỏ. Nhu cầu sắt bé phải đảm bảo, cân bằng giữa việc hấp thu và đào thải sắt. Trẻ ra đời có một nguồn dự trữ sắt từ khi còn là bào thai, 5-6 tháng do sữa mẹ không đủ cung cấp đã phải sử dụng rồi, đến 6-12 tháng trẻ lớn rất nhanh lên nhu cầu sắt rất cao ., với bé gái đến tuổi trưởng thành do có kinh nguyệt hoặc phụ nữ có thai nhu cầu sắt càng cao
Nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt
+ Do được cung cấp thiếu: Sữa mẹ và sữa công thức đều cung câp 1 lượng sắt ngang nhau nhưng sữa mẹ hấp thu được 40%, sữa công thức bé hấp thu chỉ đc 10% nên bé uống sữa công thức thường thiếu sắt. Bé SDD, ít ăn thức ăn động vật ( thực vật cung cấp 1%, động vật cung cấp 15-20% lượng sắt ), trẻ đẻ non, nhẹ cân, sinh đôi thường thiếu sắt
+ Do mất máu man tính, kí sinh trùng như giun, sán
+ Nhu cầu sắt cao, do hấp thu sắt kém ( rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, kém hấp thu …)
Triệu trứng : trẻ da xanh xao, niêm mạc nhợt, mệt mỏi, ít hoạt động, trẻ lớn hay chóng mặt , ù tai, .hay thở gâp khi hoạt động mạnh,.Thiếu máu kéo dài móng chân, móng tay trẻ nhợt . bẹt, lõm, có khía, dễ gãy
Trẻ kém ăn, hay bị rối loan tiêu hóa, khó nuốt. , giảm hấp thu ở ruột, chậm tang cân, trẻ lớn khó tập tring học hành,trẻ giảm bền bỉ trong hoạt động, hay bị viêm nhiễm, lâu khỏi bệnh, đề kháng kém.
Tuy nhiên ngoài triệu chứng căn cứ cả vào các xét nghiệm máu khi biểu hiện chưa rõ rệt thì mới được bổ sung sắt. Tránh một số bệnh lý như huyết tán.
Điều trị trẻ thiếu máu do thiếu sắt
+ Cho bé bú hoàn toàn 6 tháng, nếu ăn SCT chọn sữa công thức có bổ sung sắt ( 12mg/l ) đến khi trẻ 1 tuổi
+ Tẩy giun sán định kỳ.
+ Ăn chế độ ăn nguồn gốc động vật, tang cường thức ăn làm tang hấp thu sắt như: vitamin C, thịt, cá, .
+ Bổ sung săt cho bé thiếu cân
Bổ sung săt : Cho uống chế phẩm sắt 2 vì dễ hấp thu như sắt sunfat, sắt gluconate…tốt nhất là dạng siro, mà nếu mẹ nào có điều kiện tốt nhất dung dạng sắt nhỏ giọt là hợp lý nhất và dễ chia liều, bé dễ uống, ít táo bón
+ Tiêm săt khi bé không chịu uống hoặc truyền máu khi thiếu máu nặng
+ Điều trị dứt điểm những bệnh đường tiêu hóa, hoặc gây chảy